Παρότι τα συμπτώματα της οστεοπόρωσης εμφανίζονται συνήθως μετά την ηλικία των 60, η διατήρηση της υγείας των οστών απαιτεί δια βίου φροντίδα. Ο τρόπος ζωής και διατροφής ήδη από την παιδική ηλικία μπορεί να συνεισφέρει στην πρόληψή της. Με τον όρο οστεοπόρωση εννοούμε την κατάσταση όπου τα οστά χάνουν σημαντικές ποσότητες ασβεστίου και άλλων μετάλλων και γίνονται πορώδη και επιρρεπή σε κατάγματα ακόμη και χωρίς έντονη καταπόνηση ή πέσιμο.

Ας δούμε όμως ποιοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για εμφάνιση οστεοπόρωσης. Καταρχάς για τις γυναίκες η πιθανότητα είναι 4 φορές μεγαλύτερη από τους άνδρες αφού συνήθως ήδη από την εφηβεία καταναλώνουν μικρότερες ποσότητες γαλακτοκομικών φτάνοντας σε χαμηλότερη κορυφαία οστική μάζα ενώ παράλληλα μετά την εμμηνόπαυση η μείωση των οιστρογόνων στο γυναικείο σώμα επιταχύνει την απώλεια οστίτη ιστού. Επίσης ένα υπερβολικά χαμηλό σωματικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο διότι συνήθως συνυπάρχει και χαμηλή οστική μάζα π.χ. σε άτομα με νευρική ανορεξία. Επιπλέον, η ηλικία παίζει σημαντικό ρόλο αφού μετά τα 30 ο ρυθμός οστικής απορρόφησης υπερβαίνει το ρυθμό οστικής ανακατασκευής με αποτέλεσμα να χάνεται περίπου 1% οστικής μάζας κάθε χρόνο. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και το οικογενειακό ιστορικό αφού αφενός κληρονομείται η τάση για οστεοπόρωση και αφετέρου οι συνήθειες και ο τρόπος ζωής μεταξύ των μελών μιας οικογένειας είναι παρόμοιος.

Όσον αφορά την πρόληψη της οστεοπόρωσης, στοχεύει στην επίτευξη βέλτιστης κορυφαίας οστικής μάζας ως τα 30, τη διατήρηση υγιών οστών κατά την ενήλικη ζωή και τη μείωση της οστικής απορρόφησης στη μετέπειτα ζωή. Ακρογωνιαίο λίθο αποτελεί η κάλυψη των αναγκών σε ασβέστιο και βιταμίνη D. Οι ανάγκες των ενηλίκων (19- 50 ετών) σε ασβέστιο παραμένουν υψηλές φτάνοντας τα 1000mg/ ημέρα το οποίο μεταφράζεται σε τουλάχιστον 3 μερίδες γαλακτοκομικών. Η βιταμίνη D βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου και η λειτουργία της υποβοηθείται από την έκθεση στον ήλιο αφού η υπεριώδης ακτινοβολία τη μετατρέπει σε ενεργή μορφή στον οργανισμό. Ακόμη, η χρήση κάποιων φαρμάκων που επιταχύνουν την απορρόφηση των οστών καλό είναι να γίνεται με σύνεση. Τέτοια είναι τα φάρμακα για τις παθήσεις του θυρεοειδούς (σε υψηλές δόσεις) καθώς και τα κορτικοστεροειδή για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, η τακτική σωματική άσκηση, ιδιαίτερα η άσκηση αντιστάσεων/ δύναμης δίνει το ερέθισμα για οστική ανακατασκευή. Επίσης, το κάπνισμα πρέπει να αποφεύγεται αφού, εκτός των άλλων, επιταχύνει την αποδόμηση οστού καθώς μειώνει τα επίπεδα οιστρογόνων. Τέλος, η υπερβολική πρόσληψη αλκοόλ ή/και καφεΐνης προκαλούν αποβολή ασβεστίου από το σώμα και μειωμένη ανακατασκευή των οστών αυξάνοντας τον κίνδυνο. Συνεπώς, συστήνεται για τις γυναίκες η πρόσληψη αλκοόλ να μην ξεπερνά το 1 ποτό την ημέρα και τα 2 ποτά για τους άνδρες.

Η σωστότερη προσέγγιση για την πρόληψη είναι πάντα η ενημέρωση. Επομένως, αν ανήκετε σε κάποια ομάδα «υψηλού κινδύνου» για οστεοπόρωση, ενημερωθείτε για το πώς να βελτιώσετε τις συνήθειές σας ώστε να την προλάβετε. Η καθιέρωση Παγκόσμιων Ημερών, όπως η Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης στις 20 Οκτωβρίου, αποτελεί καλή αφορμή για να το κάνετε πράξη.