Όλοι έχουμε κακές και καλές μέρες όσον αφορά τη διάθεσή μας οι οποίες συχνά επηρεάζουν και τον τρόπο που τρώμε. Είτε είναι λόγω δυσάρεστων συναισθημάτων (ανία, άγχος, στενοχώρια) είτε λόγω ευχάριστων (χαρά, ενθουσιασμός, γιορτινή ατμόσφαιρα) το αποτέλεσμα είναι ότι πολλές φορές καταλήγουμε να παρατρώμε για συναισθηματικούς λόγους. Τα παραπάνω, όταν συμβαίνουν πού και πού, εντάσσονται στα πλαίσια της φυσιολογικής διατροφής. Τι γίνεται όμως όταν δεν είναι εξαίρεση αλλά κανόνας;

Σε πρώτη φάση είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τις συναισθηματικές καταστάσεις που μας κάνουν να τρώμε όταν δεν πεινάμε. Επίσης καλό είναι να μάθουμε να διακρίνουμε την πραγματική πείνα από τη λεγόμενη «συναισθηματική πείνα». Η πραγματική πείνα εμφανίζεται αρκετές ώρες μετά από ένα γεύμα – όταν αυτό είναι επαρκές και έχουμε πράγματι χορτάσει- και αυξάνεται σταδιακά καθώς περνάει η ώρα. Αντίθετα, η συναισθηματική πείνα εμφανίζεται ξαφνικά και ανεξάρτητα από το πόση ώρα πριν φάγαμε. Μάλιστα, υπάρχει το συναίσθημα ότι πρέπει επειγόντως να φάμε, δηλαδή μια βιασύνη που δεν υπάρχει στην πραγματική πείνα. Ακόμη, όταν πραγματικά πεινάμε, νιώθουμε απλά την ανάγκη να φάμε, χωρίς εμμονή για ένα συγκεκριμένο τρόφιμο. Από την άλλη, όταν τρώμε για συναισθηματικούς λόγους, συνήθως η επιθυμία επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα τρόφιμα π.χ. γλυκά και άλλα λιπαρά τρόφιμα. Τέλος, μια ακόμη σημαντική διαφορά είναι ότι τρώγοντας ανταποκρινόμενοι στην πείνα είναι εύκολο να σταματήσουμε όταν χορτάσουμε και τελειώνοντας το φαγητό νιώθουμε ικανοποιημένοι. Αντίθετα, τρώγοντας για συναισθηματικούς λόγους συχνά είναι δύσκολο να σταματήσουμε και το αίσθημα της «πείνας» επιμένει. Μάλιστα, όταν τελικά σταματήσουμε, συνήθως αναπτύσσονται αρνητικά συναισθήματα όπως δυσφορία ή ενοχές.

Η συναισθηματική υπερφαγία όταν γίνεται συνήθεια, έχει αρνητικές συνέπειες για το άτομο αφού συχνά οδηγεί σε αύξηση του βάρους αλλά και σε περαιτέρω ψυχολογικές μεταπτώσεις. Για να την αντιμετωπίσουμε, καλό είναι σε πρώτη φάση να αναγνωρίσουμε πότε και για ποιους λόγους μας συμβαίνει αυτό. Ποιες ώρες της ημέρας και ποια τρόφιμα επιλέγουμε να καταναλώσουμε; Αφού εντοπίσουμε ποιο συναίσθημα μας οδηγεί στο να φάμε, μπορούμε να αναζητήσουμε λύσεις για αυτό: αν πλήττουμε μπορούμε να κάνουμε μια ευχάριστη δραστηριότητα, αν έχουμε ένα πρόβλημα, μπορούμε να μιλήσουμε με ένα φίλο, αν πράγματι πεινάμε μπορούμε να φάμε. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να θυμόμαστε ότι το φαγητό δε μπορεί να μας λύσει κάποιο πρόβλημα παρά μόνο της πραγματικής – βιολογικής πείνας.

Με άλλα λόγια, η «λιγούρα» δηλώνει την ανάγκη μας να «γευτούμε» διότι συνήθως νιώθουμε μια ψυχολογική στέρηση και καταφεύγουμε στο φαγητό. Φαίνεται πως η υπερκατανάλωση φαγητού ναρκώνει τα δυσάρεστα συναισθήματα. Έτσι, την επόμενη φορά που θα αποφασίσετε να φάτε ένα κομμάτι τούρτα, δώστε λίγο χρόνο στον εαυτό σας να σκεφτεί αν πραγματικά πεινάει. Πιθανώς να ανακαλύψετε ότι το σώμα σας στέλνει σήματα που εσείς αγνοείτε και πρέπει να στραφείτε σε άλλες επιλογές αντί για το φαγητό.