Δεν είναι γνωστό ως σήμερα ποιος ανακάλυψε τη μπύρα, το κρασί και τα υπόλοιπα αλκοολούχα ποτά. Αυτό που είναι σίγουρο ιστορικά είναι πως πολλές κοινωνίες απολαμβάνουν αυτά τα ποτά εδώ και πολλούς αιώνες. Ας δούμε κάποιες αλήθειες αναφορικά με το αλκοόλ:

Ποια είναι τα πιθανά οφέλη;
Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ φαίνεται από αρκετές μελέτες να έχει προστατευτική δράση κατά της στεφανιαίας νόσου για άνδρες άνω των 50 ετών και μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Η συσχέτιση αυτή είναι εντονότερη για το κόκκινο κρασί λόγω της αυξημένης περιεκτικότητάς του σε πολυφαινόλες που προστατεύουν τα αρτηριακά τοιχώματα. Βέβαια, νεότερα δεδομένα υποδεικνύουν ότι το ίδιο το αλκοόλ ασκεί την προστατευτική δράση, ανεξάρτητα από το είδος του ποτού στο οποίο περιέχεται. Τέλος, ωφέλιμη μπορεί να είναι η κατανάλωση ενός ποτού πριν από ένα γεύμα από άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα απώλειας όρεξης.

Πόσο αλκοόλ μπορεί να είναι ωφέλιμο;
Το επιτρεπόμενο όριο είναι μέχρι δύο ποτά ημερησίως για τους άντρες και ένα για τις γυναίκες. Ως μονάδα αλκοόλης ορίζεται ποσότητα ίση με 45 ml αλκοολούχων ποτών υψηλών αλκοολικών βαθμών (ουΐσκυ, βότκα, τζιν, ρούμι, κονιάκ, μπράντυ), 150 ml κρασιού ή 330 ml μπύρας.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;
Η μεγάλη και συχνή κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο για σοβαρά προβλήματα υγείας όπως υπέρταση, λιπώδη διήθηση ήπατος, ηπατική κίρρωση αλλά και για πολλούς τύπους καρκίνου (οισοφάγου, ήπατος, μαστού κ.ά.). Επίσης, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους αφού περιέχει αρκετές θερμίδες (1 γρ αλκοόλ = 7 θερμίδες, περίπου όσες και 1 γρ λίπους) συν ότι καταναλώνεται συνήθως με συνοδεία πολύ λιπαρών τροφίμων. Επιπλέον, μειώνει τα αντανακλαστικά και μπορεί να οδηγήσει σε τροχαία ατυχήματα. Τέλος, σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει εθισμό ως και θάνατο. 

Πόσο γρήγορα εμφανίζονται τα συμπτώματα της κατανάλωσης αλκοόλ;
Το αλκοόλ απορροφάται απευθείας από το στομάχι και το έντερο με αποτέλεσμα να εμφανίζεται γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος. Η κατανάλωση του με άδειο στομάχι, η παρουσία ανθρακικού ή ζάχαρης στο ποτό αυξάνουν την ταχύτητα απορρόφησης (μέσα σε 20 λεπτά), ενώ καταναλώνοντάς το κατά τη διάρκεια ή μετά από ένα γεύμα, μειώνεται ο ρυθμός απορρόφησης.

Η απομάκρυνσή του από την κυκλοφορία γίνεται από το συκώτι το οποίο μεταβολίζει περίπου σε 7-10 γραμμάρια αιθυλικής αλκοόλης (οινοπνεύματος) την ώρα (πρακτικά 1 ποτό την ώρα). Έτσι, εάν καταναλώσουμε μεγάλη ποσότητα αλκοόλ, το συκώτι μπορεί να δουλεύει πολλές ώρες (6-12) για να το μεταβολίσει (ακόμη και μια ημέρα σε μεγάλη ποσότητα).

Αντέχουν και τα δύο φύλα την ίδια ποσότητα αλκοόλ;
Το αλκοόλ μεταφέρεται στο σώμα μέσω των σωματικών υγρών. Έτσι, επειδή οι γυναίκες έχουν λιγότερο νερό στο σώμα σε σχέση με τους άνδρες η ίδια ποσότητα αλκοόλ έχει μεγαλύτερη συγκέντρωση στο αίμα με αποτέλεσμα να ασκεί μεγαλύτερη επίδραση. Επίσης, το ένζυμο αλκοολική δεϋδρογονάση που συμβάλει στο μεταβολισμό του αλκοόλ έχει μικρότερη δραστικότητα στις γυναίκες. Συνεπώς, συνολικά οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στις συνέπειες του αλκοόλ.

Τι γίνεται αν μια μέρα πιούμε πολύ;
Τα συμπτώματα του γνωστού “hangover” προέρχονται από την αφυδάτωση, την υπογλυκαιμία και την τοξική επίδραση κάποιων προϊόντων του μεταβολισμού του αλκοόλ. Την επόμενη μέρα καλό είναι να καταναλώσουμε μεγάλες ποσότητες νερού για να αναπληρώσουμε τις απώλειες. Οι χυμοί φρούτων μπορούν να βοηθήσουν τόσο σε αυτό όσο και στη ρύθμιση του σακχάρου αίματος. Ένα ρόφημα με βάση το γάλα ή το γιαούρτι θα εξισορροπήσει το pH στο στομάχι και θα αποτρέψει τη ναυτία. Καλό είναι επίσης, να αποφύγουμε την κατανάλωση πολύ αλμυρών ή πικάντικων τροφίμων που μπορεί να ερεθίσουν το στομάχι. Τέλος, ο ύπνος, η αποφυγή του αλκοόλ και ίσως κάποιο ελαφρύ παυσίπονο θα λειτουργήσουν θεραπευτικά.