Μέτρηση μεταβολισμού – Αξιολόγηση Μεταβολικού Ρυθμού Ηρεμίας
Τι είναι ο μεταβολικός ρυθμός ηρεμίας;
Μεταβολικός Ρυθμός Ηρεμίας (RMR ή Resting Metabolic Rate) είναι η ελάχιστη ενέργεια που καταναλώνει το ανθρώπινο σώμα για τη διατήρηση των ζωτικών του λειτουργιών (λειτουργία της καρδιάς, του εγκεφάλου και της αναπνοής). Είναι δηλαδή οι θερμίδες που «καίει» το άτομο σε 24 ώρες όταν είναι ξύπνιο αλλά σε κατάσταση απόλυτης ηρεμίας. Για το σύγχρονο άνθρωπο που συχνά έχει μειωμένη φυσική δραστηριότητα ο RMR μπορεί να αντιπροσωπεύει το 75% των συνολικών ενεργειακών αναγκών του.
Γιατί χρειάζεται να μετρήσω το μεταβολισμό μου;
Ο Μεταβολικός Ρυθμός Ηρεμίας (RMR) επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες όπως το σωματικό βάρος και ύψος, τη σύσταση σώματος (λιπώδης – μυϊκός ιστός), την ηλικία, το φύλο και κάποιες ορμόνες. Έτσι, για παράδειγμα, ένα άτομο με περισσότερο μυϊκό ιστό θα έχει υψηλότερο μεταβολισμό σε σχέση με ένα άτομο με μικρότερη αναλογία μυών στο σώμα του καθώς ο μυϊκός ιστός «καίει» περισσότερες θερμίδες σε σχέση με το λιπώδη ιστό. Για το λόγο αυτό παρατηρούνται και διαφορές ανάμεσα στα 2 φύλα με τους άνδρες να έχουν μεγαλύτερο κατά κανόνα μεταβολισμό αφού συνήθως έχουν υψηλότερα ποσοστά μυϊκού ιστού σε σύγκριση με τις γυναίκες. Ακόμη συχνά παρατηρείται μείωση στο μεταβολισμό ενός ατόμου λόγω αύξησης της ηλικίας, λόγω ανισορροπίας συγκεκριμένων ορμονών, λόγω απόκρισης του σώματος σε κάποιο τραυματισμό αλλά και για αρκετούς ακόμη λόγους.
Έτσι, παρότι μπορούμε για την εκτίμηση του μεταβολισμού να χρησιμοποιήσουμε μαθηματικούς τύπους, η χρήση τους συχνά απέχει από την πραγματικότητα αφού δε λαμβάνει υπόψιν τους παραπάνω παράγοντες που τον επηρεάζουν και τον κάνουν μοναδικό για κάθε άτομο.
Πώς γίνεται η μέτρηση μεταβολισμού;
Η μέτρηση γίνεται με τη μέθοδο της έμμεσης θερμιδομετρίας. Ο εξεταζόμενος κάθεται σε μια αναπαυτική πολυθρόνα και αναπνέει φυσιολογικά μέσα από μια μάσκα ή στόμιο για 10-20 λεπτά. Από τη σύσταση του εκπνεόμενου αέρα εξάγονται συμπεράσματα για την κατανάλωση θερμίδων. Έτσι, στα αποτελέσματα φαίνεται ο ατομικός μεταβολικός ρυθμός του εξεταζόμενου και πώς αυτός χαρακτηρίζεται (αργός, φυσιολογικός ή γρήγορος). Η διαδικασία γίνεται εύκολα, ανώδυνα και με μεγάλη ακρίβεια.